Әкелік қатынасты анықтауға арналған ДНҚ-зерттеу
Туыстықты, атап айтқанда, әкелік қатынасты анықтауға арналған молекулалық-генетикалық зерттеу — бұл ДНҚ-да жазылған тұқым қуалайтын ақпараттың берілуі мен сақталу принциптеріне негізделген әдіс. Зерттеу барысында туыстар арасындағы ДНҚ-ның нақты бөліктері (генетикалық локустар) салыстырылады.
ДНҚ үлгісі ауыз қуысының ішкі бетінің жасушаларынан (ауыз ішінен алынған жағынды немесе буккальды жағынды) мақта таяқшасы арқылы алынады. Бұл — пациент үшін қолайлы әрі балалар үшін өте ыңғайлы, инвазиясыз әдіс.
Жүктілік кезінде бала өз ДНҚ-сының жартысын анасынан, ал жартысын әкесінен алады. Демек, бала мен оның ата-анасының ДНҚ-сы жартылай бірдей болады.
Баладағы ДНҚ-ның нақты бөліктері ата-анасының сәйкес бөліктерімен 50% сәйкестікті көрсетеді.
Тесттің дәлдігі екі факторға байланысты:
- Зерттелетін генетикалық локустардың санына
- Бұл локустардың ерекшелігіне — тек адамның бірегей ДНҚ-айырмашылықтарын көрсететін гипервариабельді учаскелер зерттеледі.
Әкелік қатынасты анықтау тәртібі:
- Зерттеуші алдымен анадан балаға берілген ДНҚ бөлігін анықтайды.
- Қалған бөлігін болжамды әкенің ДНҚ-сымен салыстырады.
- Егер генетикалық сәйкестік болса — әкелік қатынас расталады.
- Егер тестке бала мен болжамды әкеден бөлек анасы да қатысса, зерттеудің дәлдігі артады.
Үлгіні алу және сақтау шарттары:
- Материалды дұрыс алу және сақтау — зерттеу нәтижесіне әсер етеді.
- Егер ережелер сақталмаса, ДНҚ-ны бөліп алу мүмкін болмауы мүмкін, бұл қайта үлгі алуды талап етеді.
Зерттеу жүргізу ережелері:
- Туыстықты анықтау ерікті келісім негізінде жүргізіледі.
- Зерттеу тапсырыс берушінің сұрауы бойынша жүзеге асырылады (яғни төлем жасаған тұлға).
- “DNA QAZAQSTAN” зерттеу нәтижелері негізінде сотқа дейінгі, соттық немесе ақпараттық қорытынды ұсынады.
- Барлық қатысушылар жеке басын куәландыратын құжаттармен келуі тиіс, ал кәмелетке толмаған бала үшін — заңды өкілінің құжаттары қажет:
Қажетті құжаттар:
- 18 жастан асқандар үшін — жеке куәлік
- Кәмелетке толмағандар үшін — туу туралы куәлік
- 16 жастан асқан кәмелетке толмағандар үшін — жеке куәлік немесе туу туралы куәлік
- Балаға жауапты заңды өкілдің қатысуы міндетті
Тапсырыс беруші бола алады:
- Баланың заңды өкілі (ана/әке, қорғаншы/қамқоршы)
- Баланың заңды өкілі болып табылатын болжамды ана немесе әке
- Баланың заңды өкілі болып табылмайтын болжамды ата-ана – тек заңды өкілдің қатысуымен
- 18 жасқа толған бала (ересек)
Зерттеуге қатысушылар:
- Анасы (әдетте туған анасы деп есептеледі)
- Бала
- Болжамды әке
Қосымша зерттеу:
Егер отбасында әлі де биологиялық туыстықты анықтау қажет болатын екінші бала немесе басқа ер адам болса, “Қосымша үлгімен әкелік қатынасты анықтау” зерттеуін жүргізу ұсынылады.